تفاوت کاربرد ترمومتر دیجیتال و عقربه‌ای

مقدمه:

ترمومتر یا همان دماسنج آزمایشگاهی که این نام برای اکثریت ما شناخته شده تر است، به عنوان یکی از انواع تجهیزات آزمایشگاهی به حساب می‌آید که به‌طور کلی همانطور که از نامش پیداست، از آن برای اندازه گیری دمای موارد مختلف، استفاده می‌شود، مواردی از جمله اجسام و یا مواد مختلف.

روش‌هایی که برای اندازه گیری دما صورت می‌گیرد به دو صورت تماسی و غیرتماسی، تقسیم می‌شود. ترمومتر مهم ترین وسیله ای به حساب می‌آید که در مصارف صنعتی به‌کار می‌آید و استفاده می‌شود. در روش تماسی شما شاهد تماس بخشی از ترمومتر که درواقع یک سنسور است و  می‌تواند ترموکوپلی هم باشد، باشید. روش تماسی را در بیشتر موارد می‌توانید در مدل های آنالوگ به‌طور واضحی ببینید. این مدل ها با نام دماسنج گازی هم شناخته می‌شوند و معروف هستند.

 در روش غیر تماسی معیار کمی فرق می‌کند. در این روش، معیار اندازه گیری  را می‌توان به درستی مقدار تابش نور فروسرخ دانست. در معادلات و مسائل فیزیکی در رابطه با دما معمولا معیار و مقیاس سنجش و بیان دمل کلوین می‌باشد. دماسنج‌های  آزمایشگاهی یا همان ترمومتر که به مختصر توضیحی در رابطه با آن پرداختیم با توجه به اینکه در حوزه‌های مختلف چه نیازی به این وسیله وجود دارد در شکل‌ها و کاربردهای مختلف  ساخته می شوند.

کاربردهای ترمومتر

به‌طور کلی کاربردهای ترمومتر شامل موارد زیر می‌باشد:

۱.نظارت و کنترل دمای موتورها در وسایل و ابزار مختلف صنعتی برعهده‌ی ترمومتر می‌باشد و کار بسیار حساسی محسوب می‌شود. چراکه در برخی وسایل صنعتی، اگر دما از مقداری بالاتر و یا پایین تر برود، مشکلات غیرقابل جبرانی پیش می‌آید. برای مثال ممکن است دستگاه دچار آتش سوزی شود، یا بسوزد و یا به‌کل از کار بیفتد.

۲.موجود در سیستم‌هایی که مربوط به تهویه هستند. در سیستم‌های تهویه، یکی از مهم‌ترین عوامل، دما هوای اطراف و محیط است. پس در چنین سیستم‌هایی نقش ترمومتر بسیار پررنگ و ضروری است.

۳. کنترل وضعیت و بررسی دمایی سیستم های اتوماتیک در صنایع گوناگون.در سیستم های اتوماتیک که همه چیز خود به خود انجام می‌شود و نیروی انسانی دخیل نیست، کوچکترین بی توجهی می‌تواند بزرگترین مشکلات را پدید آورد‌. برای آگاهی از این خطرات دمای این سیستم ها مورد خوبی برای بررسی است.

۴. در فرآیندی که طی آن در صنعت آماده سازی غذا صورت می‌گیرد.آماده سازی غذا همواره یکی از صنایع بسیار مهم و کاربردی در تمام جهان بوده است. دمای دیگ‌ها و لوازم صنعتی به کار برده در چنین کارخانه‌هایی نیاز به کنترل دما دارند تا به سطح مرغوب و با کیفیتی از ماده غذایی دست یابند.

۵.تشخیص مشکلات و نقص‌هایی که در ظاهر پیدا نیست و شما قادر به دیدن آن نیستید. بسیاری از مشکلات مربوط به دستگاه‌ها و سیستم های مختلف را تنها با تغییرات دمایی آن می‌توانیم بفهمیم. مثلا داغی بیش از حد و یا سردی بیش از اندازه برای یک وسیله در حال کار نمی تواند نشانه های خوبی باشد.

۶. نظارت بر این موضوع که یک ساختمان رطوبت و نشتی دارد یا خیر. این موضوع بسیار مهم است چون نشتی می‌تواند بسیاری از مصالح را نابود و هزینه‌های زیادی بر دست سازنده بگذارد.

۷. با استفاده از این وسیله می‌توان تا حد زیادی اتلاف انرژی را در سطوح مختلف تشخیص داد چراکه اتلاف انرژی در بسیاری از موارد به صورت گرپا ظاهر می‌شود.

۸. عایق بندی در درجه کم و ضعیف

۹. در لوله کشی‌ها و یا موارد الکتریکی و برقی شما تونایی تشخیص خطا و بروز اشکال را خواهید داشت. در اینجا نیز اینکه دمای سیستم از قدری بالاتر و یا پایین تر رود می‌تواند زنگ خطر خوبی برای شما باشد تا اصلاح را انجام دهید و نگذارید سیستم شما دچار مشکلات عمیق تر شود.

۱۰.نصب در مکان‌های مختلف برای اندازه گیری دمای مکان‌های مختلف. برای تمام ما این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است که دمای خانه با دمای بدنمان در تعادل باشد.

 اما برای مثال افرادی هستند که در صورت رعایت نکردن این موضوع جانشان به صورت جدی به خطر میفتند، افرادی که بیماری هایی از این نوع دارند، مدام باید دمای محیطی که در آن قرار می‌گیرند را اندازه گیری کنند‌. پس در چنین مصارفی نیز ترمومتر از جایگاه مهم و ارزشمندی برخوردار است که حتما باید به آن توجه لازم را داشت.

 ترمومتر دیجیتال:

ترمومترهای دیجیتالی پرتابل، همانطور که دیگر ترمومترها کاربرد دارند، برای اندازه گیری و تست دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترمومتر دیجیتالی در ابتدا ممکن است از نظر ظاهری بسیار مشابه با مولتی متر باشد. ترمومترهای دیجیتالی ممکن است در انواع مختلف مجهز به هریک یک و یا چند مورد از ورودی‌های مربوط به  سنسور دما (ترموکوپل نوع K، J، Pt100و…) باشند.

همچنین این نوع از دماسنج مجهز به  صفحه نمایشگر دیجیتال هستند که از آن برای   نشان دادن دمای محیط حال با توجه به معیار دماسنج به درجه سانتیگراد و یا فارنهایت استفاده می‌شود.

 این مدل از ترمومترها، یک ویژگی بسیار مناسب دارد و آن قابل حمل بودن این وسیله است. همچنین ویژگی دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، وجود امکان تست چند نمونه دمایی مختلف در مکان های متفاوت و در فاصله‌های زمانی گوناگون می باشد. شاید فکر کنید این ویژگی در تمام دماسنج‌ها دیده می‌شود در صورتی که سنسورهای دمایی مانند Pt100 باید در یک نقطه ثابت شوند و درنتیجه تنها دمای همان نقطه را به شما خواهد داد. اما  ترمومترهای دیجیتالی توانایی این را دارند که دما را هم زمان از حداقل دو نقطه و تا حداکثر ۱۲ نقطه اندازه گیری کنند. 

دماسنج دیجیتال کاربردهای بسیار و قابل توجهی دارد که همین موضوع باعث شده است این وسیله تقریبا در تمامی صنایع نقشی را ایفا کند و تاثیرگذار باشد.

 اساس کار و عامل عملکرد ترمومتر دیجیتال را می‌توان در ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلف نیمه رسانا ها دانست. چراکه سنسور اینو نوع از ترمومتر، یک نیمه رسانا است که همه چیز بر پایه‌ی تغییر دمای آن، صورت می‌پذیرد. به این صورت که در صورت تغییر دمای این نیمه رسانا، مقاومت آن دچار تغییر شده و در نتیجه ی این تغییر مقاومت، جریانی که از آن عبور می‌کند نیز، طبق قوانین فیزیکی، تغییر می کند. با کمک این تغییر جریان عبوری، دمای محیط، با دقت خاصی اندازه گیری می‌شود. به‌عنوان کاربرد ترمومترهای دیجیتال می‌توان از ترمومتر موجود در، در یخچال، ترمومتر اتو، کولرهای امروزی و… نام برد.

ترمومتر عقربه‌ای:

می‌توان با اطمینان گفت که، تنها استفاده‌ای که از ترمومترهای عقربه ای خواهید داشت، اندازه گیری دما خواهد بود. این‌که این دستگاه، مدل‌های مختلفی دارد، دلیل بر وجود چند کاربرد و چند کاربری و عملکرد متفاوت نیست. بلکه این قضیه مربوط به روش‌ها و مدل‌های مختلف اندازه گیری دما است. از جمله کاربردهای این دستگاه می‌توان از موارد زیر نام برد:

۱. در پزشکی برای اندازه گیری کردن دمای بدن فرد بیمار و یا تشخیص درجه حرارت و تب بیمار از این نوع استفاده می‌کنند.بنابراین حتما همه ی ما یکبار از این دماسنج استفاده کرده ایم و آن را دیده ایم.

۲. برخی مصارف و استفاده‌ها در رابطه با این دماسنج‌ها در کارخانه ها و پتروشیمی‌ انجام می‌گیرد.

۴. می‌توان در صنعت و پروژه‌های مختلف صنعتی  دماهای بسیار زیاد را هم اندازه گیری کرد و مورد سنجش قرار داد.

۵. در پروژه‌های آزمایشگاهی در هر سطح و موضوعی برای آن‌که اندازه گیری دمای محیط انجام شود و با  دمای محل انجام واکنش سنجیده شود از این وسیله استفاده می‌کنند.

۶. کاربرد در خانه و مصارف خانگی برای اندازه گیری موارد مختلف

مزایای ترمومتر دیجیتال نسبت به ترمومتر عقریه‌ای:

۱.دقت

در دماسنج دیجیتالی، دما به‌صورت یک عدد به وضوح بر روی صفحه نمایشگر دیجیتال، به نمایش در می‌آید. در نتیجه خطای چشم انسان و تخمین در خواندن چیزی است که به هیچ‌عنوان صورت نمی‌گیرد اما در دماسنج عقربه‌ای ممکن است این مشکل بروز پیدا کند‌. همچنین دماسنج‌های دیجیتال برخلاف دیگر انواع پس از مدتی، دقت خود را از دست نمی‌دهند.

۳. سرعت:

در دماسنج های دیجیتال شما می‌تواند دمای جسم و یا ماده و یا مکان مورد نظرتان را طی ۱۰ الی ۱۵ ثانیه به دست آورید. اما در دماسنج عقربه‌ای دیرتر این اتفاق می‌افتد. به‌طور کلی دیگر دماسنج‌ها حتی ممکن است برای اندازه گیری دما چند دقیقه زمان صرف کنند.

۳. ایمنی:

درصورتی که دماسنج دیجیتالی شما دچار مشکلی شود ممکن نیست که از نظر زیست محیطی خطری را وارد کند.

تفاوت کاربرد ترمومتر دیچیتال و عقربه ای:

اگر با دقت بیشتری به این دو نوع نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد با وجود شباهت‌های بسیار و ماهیتی و درواقع شباهت‌هایی بر اساس هدف این دستگاه‌ها، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد.

این تفاوت‌ها دقیقا ملاک‌های اصلی برای کاربردهای گوناگون و مختلفی است که این ترمومترها دارا هستند.

برای پی بردن به تفاوت کاربرد ترمومتر دجیتالی د ترمومتر عقربه ای باید نگاهی به مزایا و معایب هرکدام، نوع کارکرد هرکدام، وصنایع مختلفی که در آن‌ها کار برد دارند، بیندازیم و به نتیجه‌ی درست برسیم.

همانطور که گفته شد دماسنج دیجیتال از دقت بالایی برخوردار است. در نتیجه در صنایعی که دقت نقش مهمی داشته و در صورت بروز خطا، مشکلات جبران ناپذیر پیش خواهد آمد، این دماسنج مورد مناسب و خوبی برای مصرف است.

همچنین در موارد و صنایعی که نیاز دارتد در فاصله زمانس کم دما را اندازه گیری کنند باز هم دماسنج دیجیتابی پیشنهاد درست است.