دستگاههای مختلفی در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از موضوعات مهم در زمینهی صنایع مختلف اندازهگیری گازها و فشار است. بسیاری از مهندسین برای انجام فعالیتهای صنعتی خود نیاز به اندازهگیری فشار دارند. یکی از ابزارها برای اندازهگیری فشار, مانومتر است. مانتومتر یک فشارسنج مناسب برای صنایع هواشناسی, اتومبیل سازی و …. است. یکی از بهترین مدلهای مانومتر در بازار, مانومتر ویکا میباشد که برند معروف آلمانی میباشد. در ادامه توضیحاتی در مورد خصوصیات مهم مانومتر ویکا و انواع مانومترها توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
مانومتر ویکا
همان طور که بیان شد یکی از موضوعات مهم در واحدهای صنعتی, اندازهگیری کمیت فشار است. انتخاب تجهیزات برای اندازهگیری دقیق فشار موجود در ظروف, یکی از مسائل بسیار مهم است. همچنین بیشترین میزان فشاری که یک مانومتر میتواند اندازهگیری کند؛ بسار حائز اهمیت است و مهندسین باید بتوانند فشار سیستم را اندازهگیری کنند. یکی از مانومترهای دقیق برای اندازهگیری فشار, مانومتر ویکا است که همواره بر حسب میلیمتر درجهبندی شده است.
برند آلمانی ویکا یکی از شناخته شدهترین شرکتهای سازنده ابزار دقیق اندازهگیری فشار, دما و… است. شرکت ویکا در زمینهی ساخت تجهیزات برای کنترل پروژههای مختلف در جهان پیشتاز است و در حال حاضر در بیش از ۴۰ کشور مختلف شرکت و نمایندگی دارد و یک شرکت بین المللی محسوب میشود.
معروفترین تجهیزات عرضه شده در شرکت ویکا, مانومتر, ترمومتر, ترانسمیتر و…. است.
انواع مانومتر ویکا
مانتومتر در حقیقت فشار گازی که در یک ظرف حبس شده است را اندازه گیری میکند. مانومتر انواع مختلفی دارد و شکلهای ظاهری آن هم متفاوت است. مانومترها انواع مختلفی دارند که نحوه عملکرد هرگونه از مانومترهای ویکا متفاوت است که در زیر برخی از آنها را معرفی میکنیم.
مانومتر ویکا برودن یا بردن
مانومتر ویکا بوردن, به وسیلهی یک لولهی تخت کار میکند و تحت فشار وارد شده بر روی آن, این لوله متمایل است به سطحی دایرهای شکل مقطعی مانند C تغییر شکل میدهد و یا ممکن است لوله در حالت اولیه C شکل باشد؛ که بر اثر فشار وارد شده, حالت کششی آن افزایش پیدا میکند و لوله تمایل به حالت خطی شکل پیدا میکند و یک لوله راست شکل میشود. این اعمال تغییر شکل لوله یک عامل مهم برای اندازهگیری فشار است.
یکی از مهمترین عواملی که باعث میشود اندازهگیری فشار در مانومتر انجام شود؛ لوله برودن است. لوله برودن یکی از بخشهای مهم و یکی از عاملهای مهم در نحوه اندازهگیری مانومتر است.
لوله برودن از یک لوله تخت یا C شکل, ساخته شده است که یک سمت آن بسته شده است و یک سمت آن به نقطهی مورد نظر برای سنجش فشار متصل میشود. این مدل از فشارسنجها میتوانند ۳۰ تا ۵۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع را اندازهگیری کنند. فشاری که از طرف آزاد آن وارد میشود؛ حرکت میکند و این فشار وارد شده به وسیلهی یک اهرم به چرخ دندهای منتقل میشود که از طریق آن, عقربهی بر روی صفحه, فشار مورد نظر را نشان میدهد. جهت عقربه و میزان حرکت آن, به میزان انحنای لوله نیز وابسته است. مانومتر ویکا بوردنی, فشار گاز محبوس در ظرف را نسبت به فشار اتمسفر اندازه میگیرد.
اگر فشار مورد نظر ما در زمان اندازهگیری به طور سریعی پالسهای متغیری داشته باشد؛ از تجهیزات مکانیکی استفاده میشود تا بتواند میانگین فشار موجود را مشخص کند. برای این کار, این قطعه مکانیکی, به وسیلهی یک حفره محدودکننده در داخل لوله, یک وسیلهی ارتباطی است که بین مانومتر ویکا بوردنی و فشار محبوس در ظرف قرار میگیرد و مانع صدمه دیدن مانومتر ویکا میشود و از استهلاک چرخ دندههای مانومتر ویکا جلوگیری میکنند.
در صورتی که تمام مانومتر ویکا, در میان ارتعاشهای مکانیکی قرار بگیرد؛ اجزا مانومتر ویکا مانند عقربه, مکانیزم متحرک و … را با کمک روغن یا گلیسیرین میپوشانند. مانومتر ویکا حتی در شرایط سخت و متفاوت نیز, تا دو درصد دامنه اندازهگیری داشته و درستی آن بسیار دقیق است.
اگر مانومتر ویکا بتواند به درستی و دقیق, فشار گاز را مشخص کند؛ باید تنظیم صفحه مدرج و کالیبراسیون به درستی انجام شود. تنظیم صفحه, معمولا در پشت عقربه انجام میشود.
یکی از کاربردهای مانومتر ویکا بوردنی, مشاهده اختلاف فشارها میان گازها میباشد. برای آن که بتوان اختلاف فشارها را اندازهگیری کرد؛ باید از مانومتر ویکا که دو لوله بوردن دارا میباشد؛ استفاده کرد.
مانومتر یو شکل
برخی مانومترها U شکل هستند و باز هم به همین شکل است که یک طرف آن باز میباشد و طرف دیگر آن به ظرفی وصل است که میخواهیم فشار گاز آن را متصل کنیم. در لوله عموما جیوه وجود دارد اما از مایعهای دیگری هم برای سنجش فشار, استفاده میشود. مقدار جیوه در لوله مانومتر به گونهای است که ارتفاع جیوه, در دو سمت لولهی یو شکل, یکسان است. یک شیر در طرف ظرف وجود دارد که هنگامی که این شیر باز میشود؛ گاز درون ظرف وارد لوله مانومتر میشود و با این اتفاق, ارتفاع جیوه در لوله جابجا میشود و به وسیلهی همین تغییر جیوه و ارتفاع آن, فشار گاز اندازهگیری خواهد شد.
مانومتر مارپیچی و حلزونی
علاوه بر مانومتر یو شکل و بوردن, مانومترهای مارپیچ و حلزونی نیز در بازار موجود است که بیشترین مقدار جابجایی ممکن, با میزان زاویه لولهها تناسب دارد و اگر در مواردی به حساسیب بالایی احتیاج داشته باشیم باید از مانومتر مارپیچ, استفاده میشود. مانومتر مارپیچی و حلزونی, فضای کمی را اشغال میکنند اما دقت بسیار بالایی دارند و جهت اندازهگیری فشار در این مدل از مانومترها تا ۶۰۰۰ بار استفاده میشود
مانومتر ویکا دو زمانه
این مدل از مانومترها, برای مقایسه فشار دو محیط مورد استفاده قرار میگیرد. معمولا در این مدل از مانومترها, از جیوه یا آب رنگ شده استفاده میکنند. اگر در یک مانومتر که از جیوه استفاده میکند؛ اختلاف سطح میان دو طرف ۷۶ سانتیمتر باشد؛ هر دو محیط, به اندازهی فشار اتمسفر با هم اختلاف دارند.
مشخصات مانومتر ویکا
مدلهای مختلفی از مانومتر ویکا بوردنی در ایران موجود میباشد که میتوان به مدلهای , ۲۱۱.۱۰ , ۲۱۳.۵۳ , ۲۳۲.۵۰ و… میباشد. مانومتر ویکا در رنجهای مختلفی ساخته میشود. رنجهای مختلف توانایی اندازهگیری فشارهای مختلف را دارند که معمولا بین ۶ تا ۱۰۰۰ bar است. دقت هر کدام از مدلهای مانومتر ویکا متغیر است. بدنهی مانومتر ویکا از جنس آلومینیوم و یا استنلس استیل است و خاصیت ضد زنگ دارند. مانومتر ویکا در برابر شوک و ضربه مقاومت بالایی دارد همچنین کانکشن آن عموما از جنس برنج میباشد. سایزهای کانکشن مانومتر ویکا مختلف است و با توجه به ظرف و نوع گاز باید کانکشن مختص خود را تهیه نمود. همچنین سایز صفحات مانومتر ویکا, اغلب موارد بین ۴۰ میلیمتر یا ۱۶۰ میلیمتر است. برخی از مانومترها در مقابل خورندگی محافظت میشوند و از رنگهایی در بدنهی آنها استفاده میشود که در برابر هر اکسیداسیونی, از آن محافظت میکند. اما برخی مدلهای مانومتر ویکا نباید از گازهایی که خاصیت خورندگی با آلیاژهای مس دارند؛ استفاده کرد. بسیاری از مدلهای مانومتر ویکا در برابر ارتعاشات مختلف مقاومت بالایی دارد و محدودهی دمایی آن -۲۰ درجه سانتیگراد تا ۶۰ درجهی سانتیگراد است.
کاربرد مانومتر ویکا
همان طور که بیان شد هدف اصلی مانومتر, اندازهگیری فشار گاز است اما یکی از کاربردهای مهم مانومتر برای اندازهگیری دیگر متغیرهای گازها میباشد. در حقیقت مانومتر قادر است به طور غیرمستقیم, دبی سیال/گاز, سطح مایع, ارتفاع مایع و سرعت گاز را اندازهگیری کند. همچنین برای اندازهگیری جریان داخل یک لوله میتوان از اختلاف فشار میان دو قسمت ابتدایی و انتهایی آن استفاده کرد.
صنایع مختلف دریایی احتیاج دارند تا به صورت مداوم, فشار گازهای مختلف را اندازهگیری میکنند. همچنین برای اندازهگیری ارتفاع هواپیما, ماهواره, موشکها و.. از دریا میتوان از مانومتر ویکا استفاده کرد که از تغییر فشار با توجه به ارتفاع, برای محاسبه ارتفاع استفاده میکنند.
مانومتر ویکا از نوع لوله بوردن, میتواند طیف گستردهای از اختلاف فشارها میان گازها را اندازهگیری کند. لوله مانومتر ویکا بلند است و به دلیل ویژگیهای خاص دستگاه مانومتر, یک وسیلهی کاربردی برای اندازهگیری فشارهای بالا است. به طور معمول از این مدل از مانومتر ویکا برای اندازهگیری فشارهای کمتر از اتمسفر و بیشتر از اتمسفر استفاده میشود.
مانومتر ویکا در صنایع مختلفی کاربرد دارد و در تجهیزات و دستگاههایی که لرزش زیادی دارند و فشار دینامیکی آنها بالا باشد؛ مانومتر ویکا بوردنی, کارآیی بالایی دارد. اندازهگیری مایعات, گازها با خاصیت چسبندگی بالا و کریستالی و… به خوبی عمل میکند. صنایع هدف مانومتر ویکا از نوع بردن, در صنایع پتروشیمی، در آزمایشگاههای مربوط به سنگها, معادن؛ صنایع دریایی, صنعت اتومبیل سازی, موتور سازی و…. کاربرد دارد. برخی مدلهای مانومتر ویکا برای اندازهگیری فشار دستگاههای پنوماتیک, تجهیزات پزشکی, ساخت تجهیزات سرمایشی و گرمایشی و… مورد استفاده قرار میگیرد.
از مانومتر که یو شکل است معمولا برای اندازهگیری فشار در خلا یا اختلاف فشار بین دو مکان مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از انواع مانومتر ویکا که کارآیی بالایی دارد؛ مانومتر اکسیژن ویکا است که مقدار جریان خروجی گاز اکسیژن را تنظیم کرد و این موضوع در کپسولهای اکسیژن پزشکی از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا میتوان به وسیلهی آن مقدار اکسیژن لازم برای بیمار را تنظیم کرد.
تشخیص مانومتر ویکای اصل با تقلبی در بازار
یکی از مهمترین موضوعات در هنگام خرید مانومتر, کیفیت محصول است و همان طور که بیان شد مانومتر ویکا یکی از پرفروشترین و معروفترین مانومترها در سطح جهان است. برخی فروشندگان بدون تعهد, جنسهای تقلبی که موجود دارند را به جای مانومتر ویکای اصل به خریداران میفروشند. یکی از مشکلات رایج این است که بسیاری از محصولات بدنهی مانومتر ویکا را دارا میباشند اما متاسفانه بر خلاف ظاهر یکسان, دقت و بخشهای داخلی آنها کاملا متفاوت است و همین مسئله بر روی دقت سنجش فشار به وسیلهی مانومتر تاثیر مستقیم میگذارد. در صورتی که قطعات مانومتر اصل و با کیفیت نباشد؛ فشار به درستی مشخص نمیشود و همین مسئله میتواند در بررسی دستگاهها و تجهیزات مختلف شما را دچار مشکل کند.
یکی از راههای تشخیص مانومتر ویکای اصل, توجه به قسمت بوردن مانومتر است. در پشت گیج مانومتر ویکای اصل, درپوشی وجود دارد که در مدلهای تقلبی مانومتر ویکا, وجود ندارد همچنین بر روی قطعات مانومتر ویکا, یک شماره یا مشخصهای درج شده است که به وسیلهی آن میتوانید از اصل بودن قطعات مانومتر مطمئن شوید.
یکی دیگر از راههای تشخیص مانومتر ویکای اصل, صفحهی آن است. صفحهی مانومتر ویکای اصل به هیچ عنوان قابلیت باز شدن ندارد اما در مدل تقلبی مانومتر ویکا, این صفحه باز میشود و به وسیلهی این مسئله میتوانید مدل تقلبی و اصل را از یکدیگر تشخیص دهید. البته راههای دیگری نیز برای تشخیص انواع مدلهای مانومتر ویکا وجود دارد اما راحتترین راهها در زمان تشخیص همین موارد است که با کمی دقت میتوانید اصل و تقلبی بودن مانومتر ویکا را تشخیص دهید.
